Los acentus en estremeñu

El acentu es el elimentu suprasemáticu la fonética que pon de relievi una sílaba. En estremeñu, el acentu supón un encrementu la intensiá, del ton i la cantiá. La sílaba que fruha acentu prosódicu alcibi el nombri e tónica, huendu átunas las que nu lo fruhin. Las sílabas átunas tiran a prenuncialsi liheras, prencipalmenti aquellas sílabas que se alcuentran enmeyataenti endispués la sílaba tónica (sílabas postónicas).

El acentu prosódicu amás de tenel un valol fónicu es escapás de hadel destinguil unas parabras dotras sigún el su asiahamientu: ahuyi/ahuyí, arrempuha/arrempuhá.

Ain cuatru crasis de parabras ependiendu la pusición el acentu. Sigún la sílaba que acupi el gorpi vodi mas huerti, la parabra puei sel:

a) Osítuna u agua. El acentu prosódicu cai encima la úrtima sílaba. V. gr.: acabihó, cahón, acagazá, almendral, viyú, paquistanín.
b) Parosítuna u chana. El acentu prosódicu cai encima la penúrtima sílaba. V. gr.: vinilsi, landeru, cena, auha.
c)
Proparosítuna u ezrúhula. El acentu cai encima la antipenúrtima sílaba. V. gr: avicáncanu, huéllibra, péritu.
d) Supiproparosítuna u sobrizrúhula. El acentu prosódicu prencipal acupa una sílaba anteriol a la antipenúrtima. Namás se hallan en hormas verbalis con prenombris enclíticus apellaus. V. gr.: ígamilu, alevantándutila, ascuchándusili.

Hueraparti se alcuentran los alvérbius en –(m)enti i las hormas deíticas agultinás que en nu estandu compretu el prohesu compusición, tantu el primel cumu el segunderu miembru fruhin acentus endepedientis: verdaeraenti, talmenti, facilmenti, veloilu, miosté, velaila, veleí, prenunciándusi [berdaéraénti], [tálménti], [fáθilménti], [béloílu], [míosté], [bélaíla] i [béleí] al respetivi.

Comentarios

Entradas populares de este blog

El conventu de san Marcus en Marchagás

Estremaúra, cotu de caça

ESTREMEÑU: LA IDIOMA ATARUGÁ