Lusismus en estremeñu

Atualmenti, deque me va vagandu, voi landeandu pol lésicu estremeñu los lusismus que abemus. Es polo plontu arriehau asigural si la lista parabras que agora espongu son lusismus al 100%, polque cumu bien sabís risurta efariciosu deferencial entri lusismus, lionesismus i ocientalismus. Una parabra cumu mángria, bien puyera sel lusismu e mangra (lat. macŭlam), peru la epéntisi de yod mos idi que se trata dun lionesismu. Una parabra cumi fárria mos hadi dual. U mesmaenti la parabra millu que puyera apaicel un craru lusismu vemus que s'enhalla en tol domiñu asturianu, polo que se trata dun ocientalismu. Con tó, asperu que la lista que acontina seya una referéncia nu e lusismus sinu e posibris lusismus. Aseñalu con una estrellina (*) aquellus télminus que arreparu cumu posibris ocientalismus i con dobri estrellina (**) los que puyeran sel lionesismus i con tripri (***)los posibris arcaismus. Asperu que poquinu a poquinu vayemus aumentandu esta carrahilera parabras colas que vaigais suhiriendu.

(a)fechal. tr. Cerrar. Port. «fechar»; Esp. «cerrar».
(a)fechau. adj. Cerrado. Port. «fechado»; Esp. «cerrado».
*abafalsi. pronl. Hincharse un producto por corromperse. Port. «abafar»; Esp. «avahar».
agridú. adj. Agridulce. Port. «agridoce»; Esp. «agridulce».
alabán. f. Montón de cosas o personas. Port. «alabão».
alfusa. f. Cantarilla. Port. «alfusa».
arañón. m. Arañazo. Port. «arranhão».
arrepiu. m. Escalofrío. Port. «arrepio».
***arvilla. f. Guisante. Port. «ervilha»; Esp. «arveja».
**bagu. m. Grano, semilla, gajo. Port. «bago»; Esp. «grano».
bamburral. m. Lugar poblado de malas hierbas. Port. «bamburral»
bandallu. m. Lío, revoltijo. Port. «bandalho».
barrañón. m. Dornajo. Port. «baranhão».
bi(s)naga. f. Objeto largo, como un palo, un tubo, etc. Port. «bisnaga»; Esp. «biznaga» (planta).
bi(s)nagu. vid. → bi(s)naga.
***buracu. m. Agujero. Port. «buraco»; Esp. «buraco» (DRAE vulg.).
*cabu. m. Empuñadura, mango. Port. «cabo»; Esp. «cabo» (DRAE: cabo. 3 acep.).
cagazu. m. Miedo. Port. «cagaço».
cañafoti. m. Saltamontes, langosta. Port. «gafanhoto».
canga. f. Yugo de las caballerías. Port. «canga»; Esp. «yugo».
carrucha. f. Carreta, carretilla, carro. Port. «carroça»; Esp. «carroza».
casullu. m. Vaina del trigo u otras plantas. Port. «casulo»; Esp. «vaina».
chanu. m. Suelo. Port. «chão»; Esp. «suelo».
cheral. intr. Oler mal, heder. Port. «cheirar»; Esp. «heder».
cheru. m. Hedor. Port. «cheiro»; Esp. «hedor».
chial. intr. Chillar. Port. «chiar»; Esp. «chiar».
choca. adj. Clueca, llueca. Port. «choca»;Esp. «llueca».
cinória. f. Zanahoria. Port. «cenoura»; Esp. «zanahoria».
*coruha. f. Lechuza. Port. «coruja»; Esp. «lechuza» y «coruja».
cotubillu. m. Codo en la pata de ciertos animales, especialmente el cerdo. Port. «cotovelo».
cutuvia. f. Cogujada. Port. «cotovia»; Esp. «cotovía».
estalache. m. Puesto, establecimiento. Port. «estalagem»; Esp. «estalaje».
fárria. f. Juerga, jarana. Port. «farra»; Esp. «farra».
fechaura. f. Cerradura. Port. «fechadura»; Esp. «cerradura».
fonil. m. Embudo. Port. «funil»; Esp. «embudo».
fradiñu. m. Carilla. Port. «fradinho».
frihón verdi. m. Judía verde. Port. «feijão verde»; Esp. «judía verde».
**frihón. m. Fréjol. Port. «feijão»; Esp. «fréjol».
fural. tr. Hurgar. Port. «furar»; Esp. «hurgar».
gallu. m. Gajo. Port. «galho»; Esp. «gajo».
gomu. m. Gajo. Port. «gomo»; Esp. «gajo».
heitiu. m. Forma, apariencia, aspecto. Port. «feitio»; Esp. «aspecto».
herreñu. adj. Fuerte, férreo, tenaz. Port. «ferrenho»; Esp. «férreo».
herrón. m. Aguijón. Port. «ferrão»; Esp. «aguijón».
lérias. f. pl. Tonterías, mamarrachadas. Port. «lérias».
margullil. tr. Sumergir. Port. «mergulhar»;Esp. «sumergir».
margullón. m. Sumersión. Port. «mergulho»;Esp. «sumersión».
martés. adj. Maleante, golfo. Port. «maltês»; Esp. «maleante».
**mazaroca. f. Mazorca. Port. «maçaroca»; Esp. «mazorca».
**mial. intr. Maullar. Port. «miar»; Esp. «maullar» (DRAE: miar. c. p. us).
miñoca. f. Lombriz de tierra. Port. «minhoca».
peba. f. Pipa, hueso de ciertas frutas. Port. «peba»; Esp. «pipa».
perda. f. Pérdida. Port. «perda».
picanzu. m. Alcaudón. Port. «picanço»
picapés. m. Martín pescador. Port. «pica-peixe».
puelmi. m. Masa, mezcla pastosa. Port. «polme».
rabaceru. adj. Goloso. Port. «rabaceiro»; Esp. «goloso».
raferu. adj. Goloso. Port. «rafeiro»; Esp. «goloso».
ramahu. m. Escoba de gamarza. Port. «ramalho»
renti. loc. prep. A renti de. A ras de, cerca de. Port. «rente a»
repial. intr. Dar vueltas, girar. Port. «repiar».
repiau. adj. Tonto, loco. Port. «repiado».
repión. m. Peonza. Port. «pião».
rola. f. Tórtola. Port. «rola».
sape. interj. Zape. Port. «sape»;Esp. «zape».
sófrigu. adj. Impulsivo, impaciente. Port. «sófrego».
***trocu. loc. adv. A trocu de. A cambio de, con tal de. Port. «troco»; Esp. «trueque» (arc. trueco).

Comentarios

Entradas populares de este blog

El conventu de san Marcus en Marchagás

Estremaúra, cotu de caça

ESTREMEÑU: LA IDIOMA ATARUGÁ